Szlaki Piesze
Zwierzyniec
Szlaki piesze - ogólnie
1. Szlak „Krawędziowy” - znaki czerwone, łączna długość ok. 53 km.
Trasa szlaku: Susiec PKP – Oseredek – Błudek (cmentarz i pomnik poświęcony żołnierzom AK ) – Nowiny – Rezerwat „Czartowe Pole” – Pardysówka – Józefów -Górecko Kościelne – Rezerwat „Szum” – Górecko Stare – Florianka – Sochy – Zwierzyniec.
Uchodzi za najpiękniejszy szlak. Najbardziej atrakcyjne miejsca to: osada leśna Florianka, Górecko Kościelne oraz rezerwat "Czartowe Pole".
2. Szlak Centralny - znaki niebieskie
Przecina Roztocze Zachodnie i Środkowe na odcinku 143 km od Szastarki do Bełżca.
3. Szlak Roztoczański - znaki żółte
Prowadzi ze Zwierzyńca do Bidaczowa w Kotlinie Sandomierskiej (52 km długości).
4. Szlak im. A. Wachniewskiej - znaki zielone
Obwodnica Roztoczańskiego Parku Narodowego o długości 67 km, która prowadzi ze Zwierzyńca do Florianki.
.Szlak Partyzancki
Trasa szlaku: Szperówka – Krynice; długość 53 km.
Przecina Roztoczański Park Narodowy w części północnej. Na pokonanie odcinka Szczebrzeszyn - Kosobudy dł 11. km potrzeba około 4 godz. Aby pokonać trasę Kosobudy - Bliżów, z punktami widokowym, o długości 6 km potrzeba ponad 2 godz.
6. Szlak Łącznikowy (wariant szlaku centralnego) - znaki czarne
Szlak o długości 12 km przechodzi przez najwyższe wniesienie Roztocza Zachodniego - Dąbrowa 344 m n.p.m. Doskonałe widoki na Puszczę Solską.
7. Szlak Łącznikowy Józefów - Senderki
Trasa szlaku: Józefów – Senderki; długości 10 km.
Na pokonanie całego szlaku potrzeba około 3 godzin. Na szlaku znajdują się liczne osobliwości, między innymi kamieniołomy i sztolnie.
Zimą szlaki wykorzystywane są jako trasy narciarskie.
(Źródło: Strona internetowa Miasta i Gminy Zwierzyniec http://www.zwierzyniec.info.pl ).
Szczegółowy opis szlaków pieszych
1. Szlak „Krawędziowy” - znaki czerwone, łączna długość ok. 53 km.
Trasa szlaku: Susiec PKP – Oseredek – Błudek (cmentarz i pomnik poświęcony żołnierzom AK ) – Nowiny – Rezerwat „Czartowe Pole” – Pardysówka – Józefów -Górecko Kościelne – Rezerwat „Szum” – Górecko Stare – Florianka – Sochy – Zwierzyniec ( opis szlaku: Zwierzyniec – Susiec).
Uchodzi za najpiękniejszy szlak. Najbardziej atrakcyjne miejsca to: osada leśna Florianka, Górecko Kościelne oraz rezerwat "Czartowe Pole".
Na pokonanie jednego z najładniejszych odcinków Zwierzyniec - Józefów, długości 30 km, potrzeba około 9 godz. Ukazuje najcenniejsze obiekty kultury znajdujące się w Zwierzyńcu, przechodzi obok browaru i dawnego pałacu plenipotenta ( siedziba Dyrekcji RPN) OEM RPN. Po pokonaniu dwu wzniesień dochodzi się do Florianki. Ukazuje starą osadę leśną z tradycyjną zabudową oraz stajenną hodowlę konika polskiego. Wysoka Góra z pozostałością rumoszu skalnego po dawnym kamieniołomie prezentuje wspaniałą panoramę na południową część Parku oraz strefę krawędziową (wzgórza Łyse Byki). W bezpośrednim sąsiedztwie szlaku na terenie Parku znajduje się "Płaczący Kamień". Szlak dochodzi do Górecka Starego.
Płaczące kamienie to formy skałkowe stanowią ciekawe osobliwości przyrody nieożywionej. Na Roztoczu są one w krajobrazie elementami o podrzędnym znaczeniu ze względu na niewielkie rozmiary i sporadyczne występowanie. Niemniej jednak zagubione wśród rozległych zrównań wierzchowinowych, stoków, krawędzi i dolin dopełniają piękna naszej krainy. Poza tym są prawdopodobnie jedynymi tego typu formami wymodelowanymi w utworach mioceńskich. Skałki posiadają oryginalne kształty, oczyma wyobraźni można się dopatrzeć w ich sylwetkach roślin, zwierząt czy ludzi. Owiane są legendami. Ich powstanie przypisywano nierzadko siłom nieczystym, ma to swoje odzwierciedlenie w nazwach: Czarcia Skała, Piekiełko.
W Roztoczańskim Parku Narodowym i jego sąsiedztwie znajduje się kilka skałek. Najokazalsza zwana ta zagubiona w lesie pomiędzy Florianką a Góreckiem. Mieści się ona na wysokości 280 m n.p.m. na stoku Wysokiej Góry, poza szlakiem turystycznym. Jest niedostępna do zwiedzania. W strefie krawędziowej Roztocza w obrębie wzniesień zwanych Łysymi Bykami, przy szlaku krawędziowym znajduje się wiele form skałkowych porozrzucanych po polach i lasach. Skałkom tym nie przypisywano szatańskiej proweniencji, nie były miejscem sabatu czarownic. Osnute są za to mgiełką ludowych legend. Jedna z nich głosi, że kamień płacze. Dzieje się tak, gdyż są to łzy dziewczyny, która zdradziła ukochanego, mimo danej mu przysięgi wierności. Została za to zaklęta w kamień i płacze. Przestanie płakać dopiero wtedy, gdy w noc świętojańską pocałuje tu swojego chłopca dziewczyna, która nie zdradziła i nie zdradzi. Kamień w dalszym ciągu płacze, a łzy stają się coraz bardziej obfite.
Skałki te zbudowane są z wapieni detrytycznych o zmiennym udziale szczątków organogenicznych. Powierzchnia skałek pokryta jest licznymi niszami, konchami, zagłębieniami krasowymi, w których gromadzi się woda. Zimą zamarzająca woda tworzy malownicze nacieki lodowe. Zdarza się tak, że forma skalna przyjmuje kształt grzyba. Dzieje się tak z powodu szybkiego niszczenia cienkiej ławicy o znacznym nagromadzeniu skorup małży. Nieraz w miejscu maksymalnego przewężenia skałki sączy się woda przenikająca do wnętrza skały siecią kanałów krasowych, drążących płaską powierzchnię szczytową.
Górecko Stare
Wioska na pograniczu Roztocza i Kotliny Sandomierskiej, powstała najprawdopodobniej w początkach XV stulecia. Według rejestru poborowego z 1589 r. istniał w Górecku Starym mały staw i sadzawka, mały młyn, karczma, browar, winnica i maziarnia, w której wyrabiano smołę i dziegiedź. Spisy z 1921 r. informują, że wieś zamieszkiwało prawie 1000 osób. W czerwcu 1943 r. została wysiedlona i nasiedlona ludnością ukraińską , która szybko zbiegła. W czerwcu 1944 r. wieś spacyfikowano za pomoc okazywaną partyzantom. We wsi funkcjonuje Szkoła Podstawowa im. Konrada Bartoszewskiego -"Wira" dowódcy oddziału partyzanckiego AK, znanego z wielu brawurowych akcji.
Dalej szlak ukazuje zewnętrzną strefę krawędziową Roztocza z malowniczymi przełomami rzeki Szum w Górecku, gdzie oprócz pięknej doliny widać małą zaporę i elektrownię wodną.
Z Górecka szlak wiedzie przez Tarnowolę i znajdujące się tam kamieniołomy, dalej przecinając dolinę Nepryszki do Józefowa. Stąd można powrócić do Zwierzyńca szlakiem łącznikowym i centralnym , drogą, ewentualnie z Józefowa Roztoczańskiego koleją.
(Źródło: http://www.roztoczanskipn.pl za zgodą Dyrekcji Roztoczańskiego Parku Narodowego).
2. Szlak „Centralny”, znaki niebieskie, łączna długość ok. 143 km.
Trasa szlaku: Bełżec PKP – Rabinówka – Pasieki – Ulów – wzniesienie Wapielnia – pomnik w Róży – Husiny – Potok Senderki – Lasowce – Obrocz – Zwierzyniec – Kawęczynek – Szperówka – Radecznica – Gródki – Tokary – Batorz – Moczydła – Szastarka.
Przecina całe polskie Roztocze. Na pokonanie trudnego odcinka Zwierzyniec- Szperówka, długości ponad 27 km, pełnego osobliwości przyrodniczych, potrzeba około 8 godz. Odcinek Zwierzyniec - Potok Senderki (poza granicami RPN) o długości 13 km można pokonać w czasie około 5 godz.
Szlak na północ od Zwierzyńca ukazuje piękno Roztocza Zachodniego - lessowego zwanego w tej części Piekiełkiem. Prowadzi wyniesieniami, z których widoczna jest panorama na dolinę rzeki Wieprz oraz malownicze stoki żurawnickich pól, na horyzoncie rozpościerają się Lasy Kosobudzkie RPN. Od Szperówki wchodzi w dolinę rzeki Gorajec. Szlak trudny ze względu na bardzo urozmaiconą rzeźbę (wąwozy lessowe), przy złych warunkach pogodowych - grząskie podłoże.
Szlak na południe zaś poprowadzony przez Zwierzyniec. Od węzła szlaków przy kościółku, ul. A. Wachniewskiej, następnie ul. Kolejową obok stacji PKP wiedzie na południe doliną Wieprza obok zalewu Rudka do Obroczy.
Obrocz
Wieś w dolinie rzeki Wieprz otoczona lasami Roztoczańskiego Parku Narodowego. Powstała w początkach XV w. Rejestry z 1589 r. mówią, że we wsi istniał: dwór, folwark, huta szkła, sadzawka. Zamieszkiwali ją katolicy, prawosławni i Żydzi. Chłopi zobowiązani byli do dostarczania drewna do ordynackiej huty szkła w Niedzieliskach, jako, że wieś należała do ordynackiego klucza zwierzynieckiego. 28 października 1942 r. hitlerowcy dokonali pacyfikacji rozstrzeliwując 28 osób. Wydarzenia te przypomina pomnik znajdujący się obok mostu na rzece Wieprz.
Obrocz znana jest ze źródła zasilającego rzekę Wieprz. Źródło to ma wydajność około 22 l/s czystej wody wypływającej z pokładów kredowych. We wsi znajduje się drewniana kaplica p.w. św. Józefa Robotnika.
Na polach Obroczy liczne punkty widokowe.
Szlak kieruje się przez RPN obok obszarów objętych ochroną ścisłą Nart, Czerkies do wsi Lasowe, Starej Huty, następnie Senderek. Istnieje możliwość powrotu do Zwierzyńca szlakiem A. Wachniewskiej do Majdanu Kasztelańskiego a następnie szlakiem krawędziowym lub trasą rowerową od Górecka Starego do Zwierzyńca. (około 20 km).
Potok - Senderki
Wioska zagubiona wśród lasów należąca do dóbr senatora Fudakowskiego, właściciela Krasnobrodu. Wzgórze zbudowane jest z twardych piaskowców kwarcytowych, z których wyrabiano kola młyńskie i koła do żarn. Eksploatacja piaskowca odbywała się w sztolniach. Do dnia dzisiejszego na powierzchni zachowały się ślady eksploatacji. Wzgórze, przez które przechodzą szlaki, to jeden z najpiękniejszych punktów widokowych na Roztoczu.
Na północ od Zwierzyńca szlak centralny wiedzie ul. A. Wachniewskiej, przechodzi obok dawnego młyna (obecnie karczma "Młyn"), Na skrzyżowaniu znajduje się budynek dawnej oberży, w której znajdował się szpital polowy zorganizowany przez powstańców w 1863 r. po bitwie pod Panasówką. Przy ul Biłgorajskiej, którą wiedzie szlak, znajduje się cmentarz i pomnik powstańców. Obok drewniany słup "kelevez" upamiętniający śmieć węgierskiego arystokraty Edwarda Nyarego, który poległ w bitwie pod Panasówką służąc ochotniczo w oddziale Lelewela Borelowskiego. Szlak wiedzie malowniczymi wzgórzami, wąwozami, lasami do Kawęczynka i dalej przez wąwozy "Piekiełko" do Szperówki. Istnieje możliwość zejścia ze szlaku na dowolnie wybranym odcinku do drogi Zwierzyniec - Szczebrzeszyn i powrotu do Zwierzyńca.
(Źródło: http://www.roztoczanskipn.pl za zgodą Dyrekcji Roztoczańskiego Parku Narodowego).
3. Szlak Roztoczański Trasa szlaku: Zwierzyniec – Bidaczów; znaki żółte; długości 58 km.
(Źródło: http://www.zamosc.pttk.pl/)
(Źródło: http://www.zamosc.pttk.pl/)
(Źródło: http://www.zamosc.pttk.pl/)
Łatwy odcinek Zwierzyniec - Panasówka, o długości 9 km, można przejść w 2 godz. Trudniejszy odcinek Panasówka - Hedwiżyn, o długości ponad 18 km, wymaga ponad 6 godz. marszu po bagnach i bezdrożach.
Szlak Roztoczański - od stacji kolejowej biegnie ul. Kolejową, ul. A. Wachniewskiej, dalej przez park środowiskowy i ul. Lipową , osiedle Wygwizdów wychodzi ze Zwierzyńca. Szlak biegnie obok domu dziecka - dawnego pałacu, w którym mieszkała żona ostatniego ordynata Jana Zamojskiego.
Róża z Żółtowskich Zamoyska
Zasłużona opiekunka wszystkich potrzebujących i cierpiących. Stojąc na czele Polskiego Komitetu Opiekuńczego udzielała pomocy wysiedlonym, zajmowała się dostarczaniem jedzenia do obozu w Zwierzyńcu. Dzięki Niej i staraniom Jana Zamoyskiego udało się wydostać i uratować ponad 270 dzieci zza drutów obozu. Zajmowała się organizacją szpitala dla dzieci oraz poszukiwaniem im rodzin zastępczych.
Szlak dalej wiedzie przede wszystkim, przez lasy własności prywatnej, do parkingu i wejścia na ścieżkę historyczno - przyrodniczą do "Wzgórza Polak". Dalej szlak prowadzi obok Kamiennej Góry, na której usytuowano wieżę telefonii komórkowej, przed stacją benzynową, drogą polną i granicą lasu w kierunku Lipowca zostawiając Panasówkę po prawej stronie.
(Źródło: http://www.roztoczanskipn.pl za zgodą Dyrekcji Roztoczańskiego Parku Narodowego).
4. Szlak im. A. Wachniewskiej Trasa szlaku: Zwierzyniec – Florianka; znaki zielone; długość 67 km.
Szlak otacza Roztoczański Park Narodowy, przecinając dwukrotnie Roztocze prostopadle do jego osi. Przejście ze Zwierzyńca do "Dębowca” (8 km) wymaga około 3 godz. Na pokonanie odcinka Bondyrz - Górecko Kościelne, o długości 18 km, potrzeba ponad 5 godz. Odcinek Górecko Kościelne- Florianka, długości 13 km, wymaga co najmniej 4 godz., ze względu na trudne, piaszczyste drogi.
Aleksandra Wachniewska
Absolwentka warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych swoją działalność artystyczną łączyła z pracą na rzecz ochrony przyrody i dziedzictwa kulturowego Roztocza. Od 1939 r. do śmierci w 1989 r. mieszkała w Zwierzyńcu. Prowadziła rysunkową i fotograficzną dokumentację zabytkowych drzew i obiektów architektonicznych. Walczyła o ochronę okolicznych lasów przed nadmierną eksploatacją. Była popularyzatorką piękna przyrody Roztocza, m.in. jako nauczycielka w Państwowym Gimnazjum Leśnym w Zwierzyńcu, gdzie stworzyła pracownię przyrodniczą, a na organizowanych przez siebie wycieczkach krajoznawczych zapoznawała uczniów z przyrodą Zamojszczyzny i uczyła szacunku do niej. Współpracowała z Państwową Radą Ochrony Przyrody w Krakowie i pełniła z jej ramienia funkcję społecznego delegata na Zamojszczyznę. Swoją działalnością przyczyniła się do utworzenia rezerwatów przyrody na Roztoczu a także Roztoczańskiego Parku Narodowego. Była wybitną artystką malarką, a pejzaż Roztocza, szczególnie piękno starych drzew: jodeł, buków, lip, dębów, stał się głównym motywem jej obrazów.
Szlak rozpoczyna się przy Ośrodku Edukacyjno - Muzealnym RPN, przechodzi przez część historyczną Zwierzyńca ul. Browarną i ul. A. Wachniewskiej. Za stacją kolejową przechodzi tamą na rzece Wieprz i przez Rudkę wychodzi ze Zwierzyńca przez Tartaczną Górę, na której znajduje się punkt widokowy na lasy Parku w kierunku na Bukową i Piaseczną Górę. Do granicy Parku szlak poprowadzono przez lasy Nadleśnictwa Zwierzyniec. Dalej granicą Parku wykorzystując miejscami fragmenty nasypu nie istniejącej kolejki wąskotorowej dochodzi do szczebrzeskiej drogi, którą można dojść do Dębowca. Na tym odcinku z punktów widokowych ukazuje panoramę na Roztocze Szczebrzeszyńskie i dolinę rzeki Wieprz. Prowadząc przez las daje możliwość obcowania ze wspaniałymi jodłami, bukami, sosnami. Od Dębowca można wrócić do Zwierzyńca przez Brody lub Kosobudy.
Ciekawym fragmentem szlaku jest odcinek Bondyrz - Górecko Kościelne.
Bondyrz
Wieś założona w połowie XVIII w., w dolinie rzeki Wieprz. W 1888 r. powstała z inicjatywy fabrykanta z Warszawy Wilhelma Gebethnera fabryka mebli giętych. Stanowiła zaplecze dla działań AK i BCh. Dopiero w latach 1945/46 wybudowano tu modernistyczny kościół drewniany p.w. Opatrzności Bożej.
Szlak opuszcza Bondyrz drogą polną i wchodzi w jeden z licznych wąwozów lessowych. Różnica wysokości pomiędzy doliną a wierzchowiną wynosi prawie 90 m. Wierzchowiną przez Starą Hutę dochodzi do Lasowego - małej wsi zagubionej wśród roztoczańskich wzniesień. W Lasowych znajduje się pomnik upamiętniający ofiary bitwy z lutego 1943 r., którą stoczył tu okrążony przez wojska niemieckie oddział AK Piotra Złomańca "Podlaskiego".
Szlak dalej prowadzi przez Starą Hutę, Potok Senderki, stację kolejową Józefów Roztoczański, Majdan Kasztelański do Górecka Starego. W Józefowie Roztoczańskim znajduje się zabytkowa wieża - dawna przepompownia wody. W Majdanie Kasztelańskim zaś istnieje stary, pracujący jeszcze młyn. Z Górecka Kościelnego do Zwierzyńca można udać się do Zwierzyńca szlakiem krawędziowym, trasą rowerową, bądź dalej szlakiem zielonym.
Górecko Kościelne
Zwane początkowo Hutą Górecką powstało we Włości Szczebrzeskiej Górków w 1582 r. W 1593 r. przeszło wraz z Włością Szczebrzeską w posiadanie Zamojskich.
Lokalny ośrodek kultu religijnego św. Stanisława. Znajduje się tu modrzewiowy kościół wraz z trzema kapliczkami, w tym jedną na wodzie rzeki Szum. Kapliczki znajdują się w alei pomnikowych dębów. Ciekawostkę Górecka stanowi mała elektrownia wodna na rzece Szum zbudowana w latach pięćdziesiątych XX w., oraz znajdujący się w górnym biegu rzeki Rezerwat "Szum" z małymi progami skalnymi występującymi w mocno wciętej dolinie strumyka.
Rezerwat powstał dla ochrony przyrodniczo - krajobrazowych walorów przełomowego odcinaka rzeki. Dno doliny porasta prawie dziewiczy las łęgowy i olsowy, zbocza bór jodłowy z domieszką świerka i sosny przechodzący w wyższych partiach w bór sosnowy. W runie występuje się wiele gatunków rzadkich i chronionych: zanokcica zielona i skalna, lilia złotogłów, skrzypy. Poruszanie się po rezerwacie możliwe jest ścieżką dydaktyczną, bądź szlakiem krawędziowym; przy złych warunkach atmosferycznych może być utrudnione.
Odcinek szlaku im. A. Wachniewskiej z Górecka do Florianki biegnie początkowo przez lasy Równiny Biłgorajskiej, piaszczystymi drogami aż do Tereszpola. Dalej przez pola prowadzi do Florianki. Jest to bardzo interesujący fragment z licznymi punktami widokowymi w paśmie wzniesień zwanych "Łysymi Bykami". Przy szlaku znajdują się malownicze kapliczki i skałki ostańcowe. Przed Florianką szlak wiedzie leśną piaszczystą drogą. Koniec szlaku zielonego znajduje się w węźle szlaków przy projektowanej izbie leśnej we Floriance.
(Źródło: http://www.roztoczanskipn.pl za zgodą Dyrekcji Roztoczańskiego Parku Narodowego).
5. Szlak Partyzancki Trasa szlaku: Szperówka – Krynice; długość 53 km.
(Źródło: http://www.zamosc.pttk.pl/)
Przecina Roztoczański Park Narodowy w części północnej. Na pokonanie odcinka Szczebrzeszyn - Kosobudy dł. 11. km potrzeba około 4 godz. Aby pokonać trasę Kosobudy - Bliżów, z punktami widokowym, o długości 6 km potrzeba ponad 2 godz.
Szczebrzeszyn
…„W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie i Szczebrzeszyn z tego słynie”... Tak napisał poeta. Znajdują się tu kościoły w stylu renesansu lubelskiego, dawna synagoga i kirkut. Szczebrzeszyn to zapewne jeden z grodów czerwieńskich, w XI w istniał tu już gród strzegący przeprawy przez rzekę Wieprz. Był własnością Dymitra z Goraja, następnie Jana Amora Tarnowskiego i hrabiów Górków. W 1593 r. Szczebrzeszyn wraz z 28 wsiami poddanych i 7 wsiami lennymi przeszedł w ręce Jana Zamoyskiego. W ordynacji miasto było centrum włości a następnie centrum klucza dóbr.
Podczas okupacji hitlerowcy krwawo rozprawili się z ludnością żydowską ( rozstrzelano 4 tys. osób). Urodził się tu m.in. Józef Brandt - malarz, Kazimierz Kelles Krauz - wybitny działacz PPS, Zygmunt Klukowski – lekarz, historyk, autor m.in. "Dziennika z lat okupacji".
Szlak wychodzi z miasta drogą do Biłgoraja. W Brodach Dużych przecina linię kolejową i kieruje się pod górę tzw "Białą Drogą". Przy drodze znajduje się użytek ekologiczny "Brodzka Góra", w którym ochroną objęto zbiorowiska roślinności kserotermicznej. Występuje tu murawa kserotermiczna razem z sosną, tarniną, dziką różą, dziką jabłonią, brzozą, dereniem, osiką, dębem. Jest tu stanowisko wielu roślin chronionych: obuwika pospolitego, pierwiosnki lekarskiej, orlika pospolitego, zawilca wielkokwiatowego. Szanowny Turysto, nie niszcz roślin, daj szansę innym żeby mogli je podziwiać !
Szlak wiedzie dalej dawnym traktem "Szczebrzeską Drogą" przez lasy własności prywatnej do granic Parku, do osady leśnej "Dębowiec", która w czasie lata stanowi bazę Roztoczańskiej Konnej Straży Ochrony Przyrody
(RK SOP).
Roztoczańska Konna Straż Ochrony Przyrody
Roztoczańska Konna Straż Ochrony Przyrody powstała w 1984 roku z inicjatywy członków Akademickiego Klubu Jeździeckiego. Obecnie w pracach RK SOP uczestniczy blisko 70 członków czynnych i rezerwistów. Są nimi studenci i absolwenci lubelskich uczelni, połączeni zamiłowaniem do koni i troską o przyrodę.
Od lata 1984r. RK SOP prowadzi akcje prewencyjno - informacyjne na terenie RPN. Akcje trwają trzy miesiące, od początku lipca do końca września. Działalność polega na patrolowaniu terenu Parku, udzielaniu informacji, dbałości o to, by były przestrzegane obowiązujące w Parku zasady. W roku 1989 RK SOP przyjęła imię
25 Pułku Ułanów Wielkopolskich, na pamiątkę ostatniej szarży tej jednostki pod Krasnobrodem. RK SOP to Stowarzyszenie zajmujące się prowadzeniem kursów jeździeckich, ochroną przyrody, prowadzeniem edukacji ekologicznej, kultywowaniem tradycji kawaleryjskich oraz organizacją rehabilitacji dzieci upośledzonych, poprzez hipoterapię. W obecnych skomercjalizowanych czasach, RK SOP jest ewenementem w skali kraju (biorąc pod uwagę działalność organizacji społecznych w Polsce). Decyduje o tym nie tylko fakt, że jest to organizacja elitarna - mogą do niej należeć tylko panowie oraz to, że nie zatrudnia pracowników etatowych i bazuje na społecznej pracy swoich członków.
Dane adresowe: Roztoczańska Konna Straż Ochrony Przyrody im. 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich, ul. Długa 13a, 20-346 Lublin, tel. 604 322 460.
Dalej szlak przez lasy Parku prowadzi do Kosobud. Jest to bardzo ładna droga prowadząca na pewnym odcinku przez obszar objęty ochroną ścisłą Jarugi.
Szlak dochodzi do wsi przy przystanku PKS oraz kancelariach obwodów ochronnych RPN. Tu można uzyskać informację i niezbędną pomoc. Można kontynuować wędrówkę dalej szlakiem lub wrócić do Zwierzyńca drogą przez Obrocz (około 9 km).
Kosobudy
Wieś znana jako Kosopa, później jako Kossobudy, W 1564 nazywana Koszoputi. Jest bardzo stara. Pierwsze wzmianki o niej związane są z przekazaniem Włości Szczebrzeskiej przez Dymitra z Goraja swoim bratankom. Od 1653 r. wieś należy do Ordynacji Zamoyskiej. Relacja z XIX w określa: "Gleba ziemi piaszczysta, łąk nie ma, ludność uboga". Wieś zamieszkiwała ludność polska w mniejszości pochodzenia ukraińskiego.
Podczas okupacji za pomoc partyzantom była wielokrotnie pacyfikowana. W lutym 1944 r. we wsi stacjonowały główne siły 1 Ukraińskiej Dywizji Partyzanckiej, które wraz z oddziałami polskimi stoczyły w marcu 1944r. ciężkie walki z oddziałami hitlerowskimi SS Viking.
Szlak wiedzie początkowo przez wieś, następnie prowadzi przez pola pod górę na punkt widokowy. Lasem dochodzi do osady Wojda i dalej przez Górę Borsuki, jednym z ładniejszych punktów widokowych, dochodzi do Bliżowa.
Stąd można kontynuować wędrówkę do Krasnobrodu lub wrócić do Zwierzyńca przez Bondyrz, Guciów, Obrocz (około km 18 km).
(Źródło: http://www.roztoczanskipn.pl za zgodą Dyrekcji Roztoczańskiego Parku Narodowego).
6. Szlak Łącznikowy (wariant szlaku centralnego); znaki czarne; długość 12 km. Trasa szlaku: Zwierzyniec – Lipowiec.
Czas potrzebny na przejście całego szlaku wąwozem lessowym na najwyższe wzniesienie Roztocza Zachodniego "Dąbrowa" (343,8 m n.p.m.) - punkt widokowy, to około 3 godz.
Szlak rozpoczyna się w węźle szlaków w Zwierzyńcu przy barokowym kościółku na wodzie, wchodzi do parku środowiskowego, przy kamieniu upamiętniającym wytępienie szarańczy, ul. Jasną dochodzi do ul. Partyzantów przy szkole i schronisku PTSM. Opuszcza Zwierzyniec ul. Zamojską za kościołem p.w. Matki Bożej Królowej Polski. Po drodze mijamy ciekawy krzyż, figurę św. Jana Nepomucena z 1856 r. oraz pomnik wzniesiony pod koniec XIX w. " z wdzięczności" dla cara Aleksandra II za zniesienie pańszczyzny. Szlak kieruje się przez Bagno, przekracza na moście rzekę Wieprz i dalej w Wywłoczce przechodzi przez drogę Zwierzyniec - Szczebrzeszyn zostawiając po lewej stronie Szkołę Podstawową im. Marii i Jana Pacześnych - nauczycieli, którzy przez długie lata pracowali w tej szkole, a w czasie II wojny światowej walczyli o wolność kraju w AK. Dalej szlak wiedzie wąwozem lessowym przez "Turzynieckie Doły" na Górę Dąbrowa skąd rozpościera się wspaniała panorama. Teren trudno dostępny, w latach 1943 - 1944 wykorzystywany był przez partyzantów. W wąwozie "Lisie Jamy" stacjonował 9 Pułk Piechoty AK im. "Ziemi Zamojskiej" pod dowództwem Tadeusza Kuncewicza "Podkowy". Szlak dochodzi do wsi Lipowiec. Ciekawostką jest, że stwierdzono tu źródła solankowe. Istnieje możliwość powrotu do Zwierzyńca szlakiem niebieskim (9 km).
(Źródło: http://www.roztoczanskipn.pl za zgodą Dyrekcji Roztoczańskiego Parku Narodowego).