Roztocze Zachodnie - Radecznica

Atrakcje turystyczne

Gród w Sąsiadce( Gmina Sułów, na wschód od Radecznicy)) , znany jakoSutiejsk, był jednym z Grodów Czerwieńskich. Inne nazwy to: Sącieszka, Sienciaszka, Sączawka, Sącieska. Zbudowany został prawdopodobnie w latach 1031 – 1039 przez księcia halickiego Jarosława Mądrego, w miejscu uprzedniej osady lędzińskiej z VII – IX w. Prawdopodobnie w 1069 r. gród dostał się w polskie ręce. W 1076 r. był on miejscem układów polsko – ruskich. W ich wyniku Bolesław Śmiały uzyskał od książąt ruskich zbrojną pomoc przeciwko cesarzowi Henrykowi IV. Koniec XI w. to czas nieustannych walk licznych książąt ruskich. Jeden z nich, książę włodzimierski Dawid Igorowicz w 1097 r. na krótko opanował grody w Sąsiadce i Czerwieniu. Szybko jednak stąd został wyparty przez swoich krewnych i osiadł ostatecznie w Drohobużu, którym rządził do śmierci. W 1121 r., w czasie wyprawy Bolesława Krzywoustego na Czerwień i Włodzimierz, gród został przyłączony do Polski. Przypuszcza się, ze zniszczenia grodu dokonał książę włodzimierski Roman, który w 1205 r. wyprawił się przeciw książętom polskim. W 1430 r. istniała już tylko wieś Sąsiadka.

Do dziś wyjątkowo dobrze zachowały się wały grodziska, o wysokości 3,5 – 6 metrów i szerokości 12- 15 m, oddzielone od siebie fosami. Tworzą dwie zasadnicze części: gródek i podgrodzie. Osłaniają je dodatkowe umocnienia w postaci wału zaporowego. Podczas badań archeologicznych odkryto w gródku dwuizbowy, czworoboczny budynek mieszkalny z piecem, a obok niego studnię o średnicy 8 m ( w górnej części 12 m) i głębokości 16 m. Na podgrodziu znaleziono półziemiankowe domy o konstrukcji zrębowej i regularnym układzie zabudowy.
(Źródło: Pawłowski Artur: Roztocze Przewodnik. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Piastów 2011).

Sąsiadka– wieś powstała w sąsiedztwie wcześniejszego grodu. W końcu XIV w. została darowana przez Dymitra z Goraja Latyczyńskim, do których należała w XV w. Później właścicielami jej byli Tarnawscy i Sarniccy. W 1605 włączona do Ordynacji Zamojskiej. Dziś zobaczyć tu można liczne, bardzo malownicze chaty ocieplane słomą przytrzymywaną poziomymi listwami malowanymi na niebiesko. 
(Źródło: Pawłowski Artur: Roztocze Przewodnik. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Piastów 2011).

Mokrelipie( dawniej Lipie). Wieś dzieliła losy pobliskiej Sąsiadki. Parafia Mokrelipie powstał14 I 1403 r. i jest jedną z najstarszych w regionie, należała do niej nawet Radecznica. Pierwszy murowany kościół wzniesiono tu z fundacji Mikołaja z Latyczyna w 1403 r. W latach 1547 – 1597 kościół przekształcono w zbór kalwiński, z czasem jednak ponownie stał się świątynią rzymskokatolicką. W poł. XVII w. kościół został przebudowany, choć możliwe jest także, iż wzniesiono nową świątynię, wykorzystując tylko elementy starej. Z czasem kościół okazał się za mały na potrzeby parafii. Na pocz. XX w. podjęto decyzję o budowie nowego. Wzniesiono go ok. 500 m od poprzedniego. Dawny kościół usytuowany był w dolinie w miejscu zalewanym wodą na wiosnę, nowy postawiono na wzgórzu. 

Istniejący do dziś neogotycki kościół Znalezienia Krzyża Świętego (pod tym wezwaniem była także stara świątynia) wybudowano w latach 1907 -1913. Kościelne wieże są aż dwa razy wyższe od bryły świątyni. We wnętrzu trzy neogotycki ołtarze. W oknach witraże wykonane w latach 1992- 1994 z wizerunkami świętych.

W pobliskiej dolinie zachowały się ruiny poprzedniego kościoła i dzwonnicy z XVII w. Obok nich można zobaczyć grób Piotra i Tekli Grabowskich, dziedziców pobliskiego Sułowa (od 1829 r.) i pomnikową lipę.
(Źródło: Pawłowski Artur: Roztocze Przewodnik. Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Piastów 2011).

Gospodarstwo Pasieczne „Ulik”we wsi  Mokrelipie, na wschód od Radecznicy  istnieje od 2000 roku. Rodzinną pasiekę od  ponad 35 lat prowadzą p. Irena i Marian Śliczniakowie oraz ich dzieci. Pasieka specjalizuje się w produkcji naturalnych miodów z czystych i pięknych terenów Roztocza.  Przewożenie pszczół na różne pożytki to podstawowy element prowadzenia  pasieki. Dzięki temu oferuje ona  blisko 10 odmian zdrowych i smacznych miodów.

Poza możliwością degustacji i zakupu miodu zwiedzający mogą zapoznać się z pracą pszczelarza. Jest  tam muzeum - skansen pszczelarskize zbiorem starodawnych, drewnianych uli a nawet edukacyjny oszklony ul do oglądania pracy pszczół z bliska. W skansenie znajdują się eksponaty z pasieki i wiejskiej zagrody oraz  sala szkolna z wyposażeniem szkoły podstawowej z czasów PRL'u. Goście  mogą  uczestniczyć w wykładach o miodach i pszczelarstwie. Jest  miejsce na wypoczynek pod zadaszeniem oraz  ognisko i grill.
(Źródło: Strona internetowa Gospodarstwa Pasiecznego  „Ulik” we wsi  Mokrelipiewww.ulikroztocze.pl).

„Zlot Zaprzęgów Konnych” w Gorajcu – Zagroble.W Gorajcu- Zagroble w gminie Radecznica we wrześniu odbywa się coroczny „Zlot Zaprzęgów Konnych”. Do tej pory odbyło się osiem edycji imprezy. W programie ostatniego VIII zlotu ( 2012 r.) był m.in.:   pokaz koni rasy małopolskiej, kowalstwa konnego, prezentacja zaprzęgów konnych, pokazy dżigitówki i powożenia oraz wybór najładniejszego zaprzęgu.  Głównym organizatorem zlotu jest Stowarzyszenie „Wzgórza Roztocza” z/ s w Gorajcu – Zagroble.
(Źródło: Strona internetowa Stowarzyszenia „Wzgórza Roztocza” Gorajec Zagroble http://www.wzgorzaroztocza.org.pl).