Roztocze Zachodnie - Janów Lubelski
Atrakcje turystyczne
Park Linowy nad Zalewem Janowskim (obszar - 13 ha;koszt całej inwestycji to ponad 21 mln zł.)- jeden z najciekawszych parków linowych w Polsce ( I część inwestycji oddana do użytkowania w czerwcu 2012 r.). Atrakcją zamontowanego na drzewach parku linowego jest tor przeszkód w postaci podestów z impregnowanego drewna, montowanych na wysokości od 2 do 12 m nad ziemią. Z kolei po drewnianych schodach można wejść do „wieży mocy”. Jest też punkt widokowy z tarasem na wysokości 13 m.Dla amatorów mocnych wrażeń przygotowano specjalne atrakcje: zjazd linowy nad plażą i zalewem o długości ponad 200 m, diabelskie wahadło - skok tandemowy lub pojedynczy z wysokości 16 m i Power Fan - pionowy skok w dół z wysokości 13 m, z progresywnym systemem hamowania. Ponadto sprawdzić swe umiejętności będzie można na trasach o zróżnicowanym stopniu trudności:
- Trasa treningowa – 3 stanowiska do nauki systemu asekuracji;
- Trasa żółta (maluch) - 12 przeszkód, poziom wiekowy 3-12 lat, wysokość 2-3 m;
- Trasa zielona - 14 przeszkód, łatwa - poziom wiekowy od 8 lat, na wysokości 3-7 m;
- Trasa niebieska - 15 przeszkód, łatwa - poziom wiekowy od 8 lat, na wysokości 4-8 m;
- Trasa czerwona - 16 przeszkód, trudna, jedynie dla dorosłych, na wysokości 6-10 m.
Park linowy w Janowie Lubelskim posiada najbezpieczniejszy dostępny aktualnie na rynku, system ciągłej asekuracji.
Nowy Park linowy stanowi pierwszy etap inwestycji w ramach budowy Parku Rekreacji i Edukacji „ZOOM NATURY” w Janowie Lubelskim. Pozostałe elementy projektu, takie jak: laboratoria edukacyjne (Laboratorium główne Zoom Natury, Laboratorium Energii i Recyklingu, Laboratorium Awifauny i Troposfery, Runo Leśne), pasaże spacerowe i Plac Energii, siłownie zewnętrzne uruchomione zostaną w czerwcu 2013 roku ( termin przesunięto na 2014 r. – przyp. Józef Grzesiuk). W głównym obiekcie Zoomu będą akwaria, terraria itp. Całe otoczenie zostanie odpowiednio zagospodarowane, urządzone będą promenady w kierunku wyspy oraz parkingi i ścieżki spacerowe. Nie może także zabraknąć placu zabaw dla dzieci. W tym czasie będzie też czynne przebudowane kąpielisko. Także Zalew Janowski będzie rajem dla wędkarzy, bo 8 maja 2012 r. wpuszczono do niego około dziesięciu ton ryb.
(Źródło: Strona internetowa Miasta Janów Lubelski http://www.janowlubelski.pl/).
(Źródło: Strona internetowa Kuriera Lubelskiego www.kurierlubelski.pl).
Ośrodek Edukacji Ekologicznej Lasy Janowskie – utworzony w 1997 r., już w ramach Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Lasy Janowskie” ( XII 1994 r.) , utworzono w Nadleśnictwie Janów Lubelski. Nieco wcześniej w 1995 r. otwarto stałą wystawę przyrodniczą, licznie odwiedzaną przez szkoły, mieszkańców regionu i turystów (co roku ekspozycję zwiedza kilka tysięcy osób). Stworzono tym samym warunki do prowadzenia zajęć dydaktycznych, umożliwiających ogólne zapoznanie się z walorami przyrodniczymi i kulturą materialną regionu, a także pracą leśników.
Zmodernizowany w 2006 roku Ośrodek Edukacji Ekologicznej oferuje 100 miejsc noclegowych i pełne wyżywienie. Można w nim skorzystać z sal, odpowiednio przygotowanych do prowadzenia zajęć dydaktycznych, ale także organizować spotkania i konferencje. W trakcie modernizacji budynku Ośrodka przygotowano pomieszczenie nowej sali wystawowej, której udostępnienie przewidziane jest na 2008 rok.
W pobliżu budynku postawiono drewnianą wiatę z ławami i stołami, gdzie można przeprowadzać zajęcia na świeżym powietrzu czy też rozpalić ognisko. Wszystko to razem jest znakomitą bazą dla wypraw do lasu, który szumi tuż za oknem, ale też dla wypadów w okolice Lublina, Łańcuta, Sandomierza, Kazimierza nad Wisłą czy do perły polskiego renesansu – Zamościa.
Nowoczesną gospodarkę leśną najlepiej pokazać po prostu w lesie, toteż w 1996 r. powstał pomysł utworzenia pieszej ścieżki przyrodniczej w rezerwacie „Szklarnia”. Ścieżka jest niezbyt długa (ma 3,5 km), za to opatrzona licznymi tablicami informacyjnymi; wiedzie przez tereny o wyjątkowej urodzie. Do osady Szklarnia można też dotrzeć ścieżką rowerową (rowery do wypożyczenia w nadleśnictwie). Trasa liczy 19 km. Tu wyeksponowano zagadnienia związane z gospodarką leśną i pracą leśnika – zobaczyć można np. ambonę łowiecką, sztuczne odnowienia lasu oraz naturalne odnowienia jodłowe. Ostatnim przystankiem obu ścieżek jest ostoja konika biłgorajskiego, potomka dawnego tarpana.
Ostoję w Szklarni utworzono w 1986 r., sięgając po konie znajdujące się od początku XIX wieku w rękach okolicznej ludności, kiedy to Zamoyscy (duża część Puszczy Solskiej należała do olbrzymiego majątku Ordynacji Zamojskiej) likwidowali swój leśny zwierzyniec. Tarpany trafiły wówczas do chłopskich stajni, gdzie mocne, wytrzymałe koniki krzyżowano z miejscowymi rasami. W latach 30. i 40. minionego wieku w Białowieży i Popielnie podjęto próbę odtworzenia dawnego tarpana – efektem selekcyjnej hodowli stały się koniki polskie, zachowujące wiele cech pierwowzoru. Jako że są nieduże, łagodne i dobrze czują się w towarzystwie dzieci, często są używane w hipoterapii. W Szklarni można nie tylko zobaczyć, jak wyglądają te sympatyczne czworonogi, ale również popróbować jeździeckich umiejętności.
W 1998 r. otwarto ścieżkę edukacyjną w bezpośrednim sąsiedztwie Ośrodka Edukacji Leśnej, przy której umieszczono tablice przystępnie informujące o ogólnych zagadnieniach leśnictwa i gospodarki leśnej. Ta ścieżka może być uzupełniającym źródłem wiedzy zdobywanej przez młodzież szkolną w salach ośrodka.
W 2000 r. urządzono w Ośrodku Edukacji Leśnej klasę leśną. Pracownię wyposażono w niezbędne sprzęty, m.in. rzutnik, mikroskop, lornetki, kompasy, wysokościomierze, atlasy, literaturę i prasę o tematyce leśnej, ale również takie eksponaty, jak: huby, szyszki, mchy, porosty, pędy, fragmenty kory różnych gatunków drzew, nasiona i próbki drzew, okazy wypchanych ptaków. Często zajęcia przenoszą się do sali na terenie szkółki leśnej „Gierłachy”.
Edukacyjne propozycje dostępne w LKP „Lasy Janowskie” zaskakują wszechstronnością. Zaangażowano nawet ornitologa, który uczy rozpoznawać leśne ptaki. Chętnych do wsłuchiwania się w głos lasu z roku na rok przybywa. Świadczą o tym grupy przyjeżdżające nawet z odległych miejsc: Łodzi, Krakowa czy Warszawy.
Jesienią 2002 r. nadleśnictwo zaczęło organizować kilkudniowe warsztaty leśno przyrodnicze dla młodzieży z innych regionów kraju. Chętnie zagląda tu również miejscowa młodzież szkolna – jedno z janowskich liceów co tydzień ma zajęcia w OEE. Nadleśnictwo pomaga też w prowadzeniu ćwiczeń terenowych ze studentami.
To tylko niektóre z form edukacji leśnej prowadzonej w LKP „Lasy Janowskie” i przez samo nadleśnictwo. Organizowane są wystawy fotograficzne, plenery malarskie, konkursy plastyczne i konkursy wiedzy leśnej. Jest wreszcie ekspozycja taboru kolejki leśnej, która pracowała niegdyś w Lasach Janowskich. Ostatni odcinek kolejki zamknięto w 1984 r. Część taboru trafiła do skansenu w Szklarni i Muzeum Leśnego w Gołuchowie. Tabor zgromadzony w Szklarni poddany został pieczołowitej restauracji, w czym miała swój udział Fundacja Polskich Kolei Wąskotorowych. Dziś jest eksponowany w sąsiedztwie siedziby nadleśnictwa i budzi powszechne zainteresowanie.
Oczywiście, nie tylko przyroda, w tym wspaniałe lasy, stanowią o pięknie tej ziemi. W niepospolitym pejzażu znajdujemy liczne ślady przeszłości, wspaniałe, często mało znane zabytki architektury drewnianej, ciekawe obiekty architektury świeckiej i sakralnej, miejsca pamięci narodowej. Sam Janów Lubelski, miasto dziś trochę jakby zagubione, zapisał piękną kartę historii. Przez bez mała trzy wieki był jedną z gospodarczych podpór Ordynacji Zamojskiej, słynąc z produkcji najprzedniejszego sukna. To stąd i okolicznych miejscowości pochodziły znakomite wyroby ceramiczne, których renoma wykraczała daleko poza region. Do dziś w Łążku Garncarskim kultywuje się tradycje rzemieślnicze, zatem warto tu zajrzeć.
(Źródło: Strona internetowa Ośrodka Edukacji Ekologicznej LASY JANOWSKIE http://lasyjanowskie.com).
Zespół „Jarzębina”
Zespół „Jarzębina” pochodzący z miejscowości Kocudza koło Janowa Lubelskiego ( Gmina Dzwola), założony został przez Irenę Krawiec przy Gminnym Ośrodku Kultury w 1990 roku. W skład zespołu wchodzą: Janina Oleszek, Władysława Dycha, Beata Oleszek, Janina Dyjach, Lucyna Jargiło, Monika Jargiło, Irena Krawiec (kierowniczka Zespołu). Dla tych Pań silne powiązanie z własną ziemią i własnymi tradycjami sprawia, że obok pracy w zespole, wyjazdów na festiwale, równie ważne, jeśli nie najważniejsze jest bycie u siebie, pielęgnowanie tradycji naszych ojców.
Zespół prezentuje bogaty i zróżnicowany gatunkowo repertuar jednogłosowych pieśni obrzędowych i powszechnych, dla których źródłem jest ustna tradycja ludowa, oparta głównie na przekazach rodzinnych, a także różnego rodzaju śpiewnikach, zarówno tych o charakterze religijnym (kantyczki-kolędy, pastorałki, pieśni adwentowe, wielkopostne i wielkanocne), jak też zawartych w śpiewnikach narodowych. Pieśni i dialogi wykonywane przez „Jarzębinę” są śpiewane w kocudzkiej gwarze, w trosce o oryginalne temp, głośność i styl.
Na szczególną uwagę zasługują unikalne pieśni pogrzebowe i wielkopostne, które wyniosły „Jarzębinę” do czołówki zespołów śpiewaczych. To unikalne piękno zarejestrowały ekipy badawcze z Poznania i Warszawy już w latach 30-tych (nagrania spłonęły w powstaniu warszawskim) oraz 50-tych (nagrania na płytach decelitowych znajdują się w Polskiej Akademii Nauk), na ich podstawie m.in. powstała ważna praca prof. Anny Czekanowskiej – ”Pieśni biłgorajskie”. Warto tu zaznaczyć, że śpiewy zachowały żywotność do obecnych czasów dzięki możliwości czerpania z przekazu rodzinnego. Najstarsze członkinie zespołu uczą młodsze „Wisienki” ( zespół dziecięcy) pieśni, które pamiętają od matki czy babki. Pieśni wykonywane są jednogłosowo, pełnym, polnym głosem, z bogatym zdobnictwem, z wpływami orientalnymi (wieś zamieszkiwało od XVII w. wielu Tatarów, a w pobliżu silne było także osadnictwo wołoskie), wpływami chorału gregoriańskiego, czy chorału wschodniego (bliskość cerkwi). Zaznaczmy, że zespół „Jarzębina” przygotowuje i opracowuje różne widowiska, które przypominają dawne życie wsi, dawne zwyczaje zgodne z kalendarzem natury.
W ciągu ostatnich 22 lat zespół podjął się także inscenizowania dawnych zwyczajów, obrzędów czy nawet dawnych zajęć w gospodarstwie, wszystko z zachowaniem dużej wierności scenografii i rekwizytów. W tej dziedzinie „Jarzębina” zapisała się znacznymi osiągnięciami w postaci takich widowisk, jak: „Wesele kocudzkie”, „Prasowacki”, „Miedlorki i pociorki”, „Łostetni różeniec”, „Świecok”, „Mielenie w żarnach”, „Pośnik kocudzki”, „Ocepiny”, „Herody kocudzkie”, „Jarmark frampolski”, „Z zapustem dziś idziemy”, „Wdowie dzieci”, „Pastuchy”. Zrealizowano pięć filmów dokumentalnych dla TVP na podstawie prezentowanych widowisk oraz śpiewu zespołu „Jarzębina” i dziecięcego „Wisienki”. Wymienić należy: „Klechdy polskie” w reżyserii Jarosława Ostaszkiewicza, „Łostatni różeniec” w reżyserii Aleksandry Domańskiej, „Pośnik kocudzki” w reżyserii Dariusza Gajewskiego). „Świecok kocudzki” zrealizowany przez telewizję kablową „Diana” Stalowa Wola reż. Karoliny Koluch, „O zwyczajach Bożego Narodzenia”- TVP Lublin, reż. ks. Sławomir Ładny. Film dokumentalny o Zespole Jarzębina „Płaczki” reż. Anna Molska – 2009r, Matka Teresa od kotów w reż. Piotra Sali – 2010r. - śpiew pogrzebowy.
Zespół ma na swoim koncie udział w programie wielkanocnym TVP razem ze światowej sławy dyrygentem z Henrykiem Mikołajem Góreckim (1997) śpiew wielkopostny w „ Swojskich klimatach”, śpiew wielkanocny, „Polska okey” -2004 r.(śpiew i taniec), w „Koza nostra” (śpiew weselny), a także muzykę ludową w wykonaniu p.Stanisława Głaza i śpiew Zespołu do spektaklu „Pieśń dla Medei” (produkcja polsko-brytyjsko-czeska realizowana na podstawie autentycznego dramatu Eurypidesa) oraz wywiady w programach Regionalnych – Radio Rzeszów, Poznań, Gdańsk, Wrocław. Pozostałe nagrania zarejestrowało Polskie Radio Warszawa do programu „Kiermasz pod kogutkiem” pod redakcją Teresy Łozińskiej, radio Lublin „Z malowanej skrzyni” pod redakcją Bogumiły Nowickiej, i Radio Kielce „Na zapiecku” pod redakcją Czesława Kusałła. Zespół Jarzębina ma w swoim dorobku płytę kompaktową pt: „Jest drabina do nieba”. Jest to pierwsza płyta z serii In Crudo, zawierająca wiejskie śpiewy wielkopostne i za zmarłych wydana przez Dom Tańca w Warszawie.
Zespół współpracuje z Wiejskim Teatrem „Węgajty” z Warmii - razem występują w średniowiecznych misteriach. Ponadto ze ze Scholą Gregoriana Silenssis z Wrocławia, z chórem akademickim UAM „Nova Gaudia” z Poznania .Uczestnictwo w Festiwalu Muzyki Dawnej w Jarosławiu i współpraca z muzykami z Teatru i Scholi w Węgajtach przyczyniły się do tego, że śpiewaczki z Kocudzy są w pełni świadome wartości swego regionalnego stylu śpiewu, dbają o ten styl, nie tracąc wiele ze swej autentyczności, zachowując swój rodowód estetyczny w ciągu swojej wieloletniej działalności.
Jarzębina ma na koncie również nagrody - Zespół jest laureatem Złotych Baszt z Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą (trzykrotnie: 2001, 2007, 2011). Za dotychczasowe swoje osiągnięcia na niwie kultury ludowej Zespół został nagrodzony najwyższą nagrodą Oskara Kolberga w 2003 r. i dodatkowo, medalem od Senatu Rzeczpospolitej Polskiej w 1999 r. od Marszałka Województwa Lubelskiego 2000. Najważniejszy konkurs, który udało się wygrać to oczywiście plebiscyt na oficjalny hymn polskiej reprezentacji na EURO 2012. Wiele troski poświęca się ochronie przed zapomnieniem starych ludowych pieśni, melodii i zwyczajów w terenu naszej gminy. Wraz z „Jarzębiną” poznają pieśni i koncertują (również poza granicami powiatu i województwa) młodsze córki” – Zespół Dziecięcy „Wisienki” oraz znakomici skrzypkowie i śpiewacy. W zespole śpiewajątrzy pokolenia śpiewaczek. Najmłodsza jest po trzydziestce, a najstarsza ma ponad 80 lat.
Kierowniczka zespołu – Irena Krawiec (telefon 667 524 111).
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego http://kultura.powiatjanowski.pl).
Zadbane uliczki oraz odnowiony rynek przywołują klimat dawnej Ordynacji Zamoyskiej. Do odwiedzenia zaprasza perła późnobarokowej architektury w podominikańskim zespole klasztornym oraz carskie więzienie. Interesujące obiekty użyteczności publicznej to zabudowa janowskiego Nowego Miasta (I poł. XIX w.) – zespół sądu i więzienia oraz kancelaria i kasa obwodu zamojskiego.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Kryta pływalnia „Otylia” - z bogatą ofertą rekreacyjną (m.in. zjeżdżalnia, sauna, odnowa biologiczna, hydromasaże, kręgielnia, grota solna). Nazwana tak na cześć naszej mistrzyni. Jest to nowoczesny obiekt otwarty kilka lat temu, posiadający basen sportowy o długości 25 m i szerokości 12,5 m z sześcioma torami o parametrach olimpijskich. Oprócz tego jest basen rekreacyjny, brodzik dla dzieci oraz zjeżdżalnię rurową o długości 60 m. Użytkownicy mogą również skorzystać z sauny, siłowni, kręgielni i klubu fitness, gabinetu rehabilitacji i masażu, gabinetu odnowy biologicznej oraz jaskini solnej.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
- Zalew w Janowie Lubelskim (w sezonie letnim ) - to doskonałe miejsce na wypoczynek i rekreację. Ten sztuczny zbiornik o powierzchni 25, 5 ha położony jest na skraju Lasów Janowskich na obrzeżach Janowa Lubelskiego. Zalew zasilany jest krystalicznie czystą wodą ze stoków janowskich. Stumetrowa piaszczysta plaża i trzy malownicze wyspy (z główną wyspą Katarzyny) gwarantuje ciekawe spędzenie wolnego czasu. Wokół zalewu rozmieszczone są ośrodki wypoczynkowe i pole kempingowe. Turyści mają do dyspozycji dwa boiska do siatkowej piłki plażowej, ścianka wspinaczkowa (4 m) oraz wypożyczalnię sprzętu wodnego (kajaki, łodzie wiosłowe, rowery wodne, atrakcje w postaci łodzi motorowych, nart wodnych, desek windsurfingowych). Nad zalewem można także powędkować.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Ostoja konia biłgorajskiego w Szklarni - niemal pośrodku pomiędzy Łążkiem a Bukową znajduje się osada Szklarnia. W 1986 r. utworzono tutaj ostoję potomka dawnego tarpana - konika biłgorajskiego. Gdy w 1806 r. Zamoyscy likwidowali leśny zwierzyniec tamtejsze tarpany trafiły do okolicznej ludności i krzyżowały się z miejscowymi końmi. W latach 30. i 40. XX w. podjęto w Popielnie i Białowieży próby wyselekcjonowania z nich tarpanów. Określono je tym razem jako koniki polskie. Do dziś zachowały one wiele cech tarpanów, są przy tym bardzo łagodne i bardzo dobrze czują się w towarzystwie dzieci (są wykorzystywane w hipoterapii)
(Źródło: Strona internetowa Artura Pawłowskiego http://roztocze.pol.lublin.pl).
Drewniany kościół p.w. św. Wojciecha w Momotach - miejsce na jego budowę ustanowił w 1938 r. hrabia Zamoyski. Pierwotnie stanęła tylko drewniana kaplica.W 1972 r. ustanowiono w Momotach parafię, proboszczem został ks. Kazimierz Pińciurek. On to własnymi rękoma, które - jak sam mówił - "nigdy do tej pory nie przecięły nawet jednej deski", rozpoczął budowę nowej świątyni. Działo się to bez pozwolenia niechętnych władz, nawet bez planu. "Robota sama nadawała plan, często było tak, że pomysły przychodziły w czasie pracy i zmieniały pierwotny zamysł". Ks. Pińciurek wykorzystał w pracy „zabytkowe drzewo”. Co to takiego? Otóż w owym czasie chłopi pozbywali się wiekowych stodół. Większość drewna była zepsuta, niektóre bale zachowały się jednak w znakomitym stanie. Właśnie te „zabytki” zostały wykorzystane do budowy kościoła. Najważniejsze prace ukończono już w 1975 r., ale od tej pory cały czas coś się tu zmieniało. Prawdziwych „cudów” ksiądz Pińciurek dokonał później. W okresie od 1975 do 1992 r. proboszcz pracował nad wystrojem świątyni. Zwróćmy uwagę na ołtarz główny świątyni wraz z tabernakulum, który jest wyrzeźbiony w formie Golgoty. Naszym oczom nie umkną płaskorzeźby ze scenami Chrztu Pana Jezusa i Jego Zmartwychwstania. Na bocznych ścianach prezbiterium obrazy płaskorzeźby - Matki Bożej, wzorowana na obrazie Matki Bożej Łaskawej z janowskiego sanktuarium oraz św. Józefa z Dzieciątkiem. Sklepienie prezbiterium w kolorze niebieskim symbolizuje gwiaździste niebo. Naszej uwadze nie ujdzie kolejna Ostatnia Wieczerza w nawie głównej nad tęczowym łukiem. Podkreślić należy, że Ksiądz Pińciurek wykorzystał do jej stworzenia twarze parafian. Szczególną uwagę przyciągają piękne kasetony na suficie. Momocki proboszcz wykonał również stacje drogi krzyżowej, chrzcielnicę, konfesjonał, solidne ławy, meble w zakrystii, a nawet witraże. Kolorowe szkło obudował w nich drewnianymi ramkami. Swoim duszpasterstwie nie zapomniał także o elementach patriotyczno-historycznych. Wyraził to wzniesieniem na placu kościelnym Płaczącej Fontanny, która ma przypominać łzy żołnierzy kapitulujących po klęsce wrześniowej. Za nią stoi Grota Zniewolenia (dolna część) symbolizująca tragiczny czas okupacji niemieckiej. Górna część budowli to już Grota Wyzwolenia upamiętniająca upadek komunizmu w 1989 r. Obrazu dopełnia tablica ku czci ofiary wojny. 21 III 1999 r. ks. Pińciurek zmarł, został pochowany na cmentarzu parafialnym w Momotach Górnych. O jego pracy tak powiedział biskup Jan Śrutwa: "Zawarta jest w nim cała historia powstania sztuki chrześcijańskiej, od prostych symboli do dekoracyjnych dzieł baroku". Na placu znajduje się jeszcze dzwonnica z 1938 r. oraz dwie drewniane kapliczki. Na placu obok kościoła znajduje się pomnik ku czci żołnierzy zgrupowania płk Tadeusza Zieleniewskiego. Wspomnieć należy, że przy parafii istnieje ośrodek rekolekcyjno-formacyjny dla dzieci i młodzieży ze schroniskiem na 40 miejsc. Obok ośrodka obozowisko dla harcerzy, boisko i pole namiotowe.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Kościół w Potoku Wielkim p.w. św. Mikołaja - gotycki (XV w.). Był kilkakrotnie przerabiany, ale na pierwotny styl wskazują dwa gotyckie portale, jeden przy głównym wejściu, drugi w wejściu z prezbiterium do zakrystii. Legendy mówią, że to dawny zamek, dopiero później przerobiony na świątynię.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Kościół parafialny pod wezwaniem św. Teresy od Dzieciątka Jezus z lat 1934-37 w Godziszowie - położony w centrum miejscowości. Zaprojektowany został przez inż. Arch. Tadeusza Witkowskiego z Lublina, który nadał mu strukturę trzynawową w stylu bazylikowym, zbudowany z trzech wież – dwóch dużych frontowych i jednej małej wieżyczki nad nawą główną, nadając mu w ten sposób architekturę modernistyczną (nr ew. 13334)
(Źródło: Strona internetowa Gminy Batorz www.batorz.gmina.pl)
Kościół parafialny p.w. św. Stanisława biskupa i męczennika w Modliborzycach - jego budowa trwała od 1644 do 1664 roku. W pobliżu niego znajduje się dzwonnica pochodząca z 1775 roku.
Zespół pałacowy w Potoczku - o najlepiej zachowany i największy tego typu obiekt w powiecie janowskim. Dworek powstał w II poł. XIX w. Przy nim szereg zabudowań gospodarczych.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Młyn wodny z walcownią w Potoku Stanach (XX w.) – pozostałości.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Najstarsze nekropolie (z poł. XIX w.) - w Janowie Lubelskim, Potoku Wielkim i Modliborzycach. Znajdziemy tam wiele kamiennych nagrobków z XIX w. wysokich walorów artystycznych.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Budownictwo wiejskie - występujące w większości wsi w powiecie, szczególnie w jego wschodniej części – Kocudzy, Dzwoli, Krzemieniu, Godziszowie, Branewi oraz wsiach śródleśnych.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Ludowe kapliczki i krzyże przydrożne, z których ponad 100 pochodzi z k. XIX w. Najstarszy krzyż pochodzi z 1831 r. (Zdzisławice), a kapliczka z 1822 r. (Stojeszyn). Unikatem w tym względzie są pozostałości kamiennej kolumny św. Marcina na Branewce z 1653r.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Zaklików - to dawne miasteczko na zachodnim skraju kompleksu Lasów Janowskich, które uzyskało prawa miejskie już w XVI w., by je utracić po powstaniu styczniowym. Nieopodal kościoła parafialnego z 1608 r. odnaleźć można oryginalny słup graniczny. Na tabliczce czytamy: „Słup graniczny C.K. Austrii z dawnej granicy Galicji i Królestwa Kongresowego. W listopadzie 1918 r. słup ten mieszkańcy Zaklikowa przenieśli ze wsi Łążek i umieścili w tym miejscu, jako pamiątkę zniesienia rozbiorów i odzyskania niepodległości”. No cóż, aż do I wojny światowej granica zaborów biegła nie tak daleko stąd, przez lasy, zgodnie z biegiem rzeki Bukowa. W Zaklikowie warto odwiedzić także cmentarz z modrzewiowym kościółkiem z 1580 r. Na jego ścianach zewnętrznych zawieszono szeregi tabliczek trumiennych! Czas ucieka, wieczność czeka.
Kościół cmentarny w Zaklikowie - jego ściany "wyłożono" tablicami zdjętymi z trumien tych, których tu pochowano.
Stok narciarski w Chrzanowie IV „Narciarski Raj u Rzetelskiego” – jest najlepiej oceniany przez narciarzy i snowboardzistów z Lubelskiego. Skok jest oświetlony, sztucznie naśnieżany oraz ratrakowany. Posiada wypożyczalnię sprzętu narciarskiego i snowboardu. W karczmie w stylu góralskim znajduje się serwis gastronomiczny, a w przyszłości noclegi. Właściciel stoku, prywatnie miłośnik narciarstwa Piotr Rzetelski planuje wydłużenie sezonu i utworzenie przy stacji narciarskiej centrum sportów ekstremalnych ze wspinaczką skałkową, lotami na balonach i paralotniach.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Stok narciarski w Batorzu - funkcjonuje tam sześć tras o różnym poziomie trudności: ośla łączka 100 m, trasy 150 oraz 500 m, snowboardowa 250 m oraz dwie trasy spacerowe 400 i 800 m. Stok posiada 5 wyciągów, wyciąg do snowtubingu, sztuczne oświetlenie i jest ratrakowany. Przy ośrodku znajduje się wypożyczalnia nart, serwis i centrum gastronomiczne. Stok znajduje się w pobliżu centrum miejscowości.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Stawy rybne ( możliwość wędkowania) - powiat janowski to obszar rozwiniętej hodowli ryb. Około 10 dużych kompleksów stawów (m.in. Maliniec, Potoczek, Momoty Grn., Zamek) liczy ok. 1,4 tys. ha., co stanowi ok. 20 proc. powierzchni w województwie lubelskim. Wiele z nich oferuje za pewną opłatą możliwość łowienia ryb.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Dzień Karpia Królewskiego– odbywający się od kilku lat w sierpniu w Malińcu to znakomita okazja do zapoznania się ze smakiem hodowanych w janowskich stawach.W programie imprezy główne miejsce zajmują zawody wędkarskie w łowieniu, jakżeby inaczej, karpia i konkurs na najlepszą potrawę regionalną z karpia. Zresztą karpia serwowanego na różne sposoby przez okoliczne gospodarstwa rybackie i agroturystyczne podczas dnia nie brakuje – smażony, wędzony, pieczony, w galarecie, zupie rybnej. Program imprezy uzupełniają: wyścig rowerowy - Szlakiem Zamojskiego (Potoczek krótko należał do tej rodziny), zawody drwali i koncerty.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Ośrodek Edukacji Ekologicznej Lasy Janowskie – jest tam wystawa przyrodnicza „Lasy Janowskie”, która prezentuje walory przyrodnicze i kulturę materialną regionu, a także pracę leśników oraz ekspozycja taboru leśnej kolei wąskotorowej. Wystawa taboru kolejowego znajduje się w sąsiedztwie biura Nadleśnictwa. Zgromadzono tu lokomotywy i wagony eksploatowane niegdyś w Lasach Janowskich. Ekspozycję otwarto w 1999 roku. Obecnie miasto Janów podjęło starania o uruchomienie odcinka linii kolejowej na trasie Szklarnia - Porytowe Wzgórze.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Letnia Gala Jeździecka ( w lipcu).
Festiwal Filmowy FART ( w lipcu) - najnowsze tendencje w kinematografii i kino offowe, a na pewno dobre filmy – to wszystko czeka na uczestników Festiwalu Artystów Filmu i Telewizji FART odbywającego się w lecie w Janowie Lubelskim. Widzów przyciągają pokazy plenerowe w parku Misztalec i oczywiście spotkania z gwiazdami ekranu. Na FART-cie gościło już ponad 40 tylu artystów m.in. Jan Machulski, Cezary Pazura, Cezary Żak, Artur Barciś, Andrzej Grabowski, czy Zbigniew Buczkowski. O skali festiwali mówi liczba filmów – ponad 170 tytułów – które były prezentowane podczas dotychczasowych edycji.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Festiwal Kaszy „Gryczaki” ( w połowie sierpnia) - Janów Lubelski to gryczana stolica Polski. Festiwal organizowany jest od 2003 r. i z roku na rok cieszy się coraz większym powodzeniem. Podczas „Gryczaków” gotowali m.in. Maciej Kuroń, Karol Okrasa, Bożena Dykiel, czy Ewa Wachowicz. Program festiwalu zawiera zawsze moc atrakcji: konkursy na najlepszą potrawę regionalną, ubijania kaszy w stępie, zawody kaszowych mocarzy, pokazy gotowania, ginących zawodów, prezentacje kulinarne, koncerty zespołów ludowych i nowoczesnych. Ale największa z nich to lokalne zagrody (m.in. godziszowska, momocka, janowska, kocudzka), w których można spróbować wielu regionalnych przysmaków – pirogów, czy gołąbków z kaszą gryczanej, serniki z kaszy jaglanej, wiejskie sery, karpie wędzone, żurawinówka i wiele innych. Kaszy gryczanej, a raczej reczanej można na festiwalu popróbować w dziesiątkach rożnych konfiguracji.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Muzeum Regionalne w Janowie Lubelskim- znajduje się w zabytkowym budynku więziennym wzniesionym w połowie XIX w. Można tam oglądać stałą ekspozycję prezentującą włókiennictwo i tkactwo na terenie powiatu. Jest także stała wystawa: „Historia Janowa Lubelskiego w fotografii”.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Muzeum wiejskie w Batorzu - znajduje się obok dawnego urzędu gminy (z 1935 r.); zostało otwarte w 2007 r. Ekspozycje przedstawiają historię, kulturę ludową, tradycje upraw roli i obyczaje mieszkańców gminy.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Muzeum sanktuaryjne - przy Sanktuarium maryjnym położonym przy Rynku ( na piętrze klasztoru). Można w nim m.in. zobaczyć zabytkowe naczynia, szaty liturgiczne, obrazy i stare dokumenty.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Mini-skansen w Konstantowie – prywatny skansen p. Jana Startka– chałupa mieszkalna (z XIX w.) z okólnikiem gospodarczym i wyposażeniem.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Sala muzealna w Dzwoli (w szkole) - zawiera pamiątki związane z bitwą, która miała miejsce pod tą miejscowością podczas II wojny światowej.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Godziszów - można tam posłuchać charakterystycznej gwary z elementami mazurzenia. Gmina Godziszów znana jest z uprawy gryki i malin (festyn Maliniaki organizowany przy siedzibie gminy w lipcu (od 2009 r.); jego program ma charakter rekreacyjny).
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Krzemień - możemy tam zobaczyć wiele drewnianych domów przedwojennych lub powstałych tuż po wojnie stanowiących przykład tradycyjnego budownictwa.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Pomniki upamiętniające ofiary II wojny światowej - Porytowe Wzgórze, położone 15 km na południe od Janowa Lubelskiego (miała tam miejsce jednak z największych bitew partyzanckich podczas II wojny światowej); warto tu dodać, że obraz walk w Lasach Janowski widoczny jest w filmie „Przeprawa” (1988) w reżyserii Wiktora Turowa, pomnik w Chrzanowie przy szkole, w Modliborzycach.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Porytowe Wzgórze (niedaleko Szklarni) - miejsce jednej z największych bitew partyzanckich okresu II wojny światowej. Był to finał niemieckiej akcji pacyfikacyjnej Sturmwind I (Wicher I), która rozegrała się w dniach 9-14 VI 1944 r. Do akcji przeciw partyzantom skierowano siły liczące ok. 30 tysięcy bardzo dobrze wyszkolonych żołnierzy (w tym 3 dywizje Wehrmachtu i samoloty 4 Floty Powietrznej). Zgrupowanie partyzanckie liczyło ok. 3000 ludzi. Wśród nich było 100 żołnierzy z AK i BCh, 700 z AL i 1900 partyzantów radzieckich. Po zaciętych walkach partyzanci wycofali się nocą z 14/15 czerwca w dalsze rejony Puszczy Solskiej. Zgrupowanie zachowało przy tym pełną zdolność bojową. Po wojnie na Porytowym Wzgórzu utworzono cmentarz partyzancki, odsłonięto także pomnik dłuta Bronisława Chromego. Przedstawia on 5 biegnących partyzantów, pomiędzy którymi wybucha granat. Obok krzyż i głaz pamięci żołnierzy AK i BCh.
(Źródło: Strona internetowa Artura Pawłowskiego http://roztocze.pol.lublin.pl).
Synagogi, żydowskie cmentarze - kirkut w Goraju - pomnik z wbudowanymi fragmentami macew; synagoga w Modliborzycach zbudowana przez miejscową gminę żydowską ok. 1760 r., zdewastowana podczas II wojny światowej pozostawała zrujnowana (brakowało stropów i dachu); została poddana gruntownej restauracji w
l. 1957-65 i zaadaptowana na dom kultury.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Grodzisko piastowskie w Batorzu (XI w.) - w XIX w. założono na nim cmentarz ale można zaobserwować obwałowania. W Batorzu mieściło się także rozległe grodzisko przedpiastowskie (z VIII w.).
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Kocudza koło Janowa Lubelskiego – w tej wsi działa zespół pieśni i tańca „Jarzębina” (osiem śpiewaczek) , wykonawca "Koko Euro spoko" - oficjalnego hymnu reprezentacji Polski na Mistrzostwach Europy w Piłce Nożnej „EURO 2012”.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Wierzchowiska (miejsce historyczne ale i turystyczne) - to miejsce urodzenia abpa Stanisława Wielgusa (ur. 1939 r.), znanego filozofa i teologa, rektora KUL (1989-98), biskupa płockiego (1999-2007) i arcybiskupa warszawskiego (2007). Również ks. prof. Władysława Prężyny (1933-2006), filozofa, psychologa, długoletniego wykładowcy KUL oraz prof. Zdzisława Michalczyka (ur. 1946 r.), geografa, wykładowcy UMSC. Obiektem rekreacyjnym jest pałacyk z II poł. XIX w. przebudowany w 1922 r. Na dole znajduje się rządówka z 1923 r. jak również czworak i obora z tego okresu. Za pałacykiem rozległy park krajobrazowy z XIX w. Nowy okres dla zespołu pałacowo-parkowego rozpoczął się w 1995 roku, gdy stał się on własnością rodziny Cioczek z Lublina. Gruntownie odrestaurowany, uważany jest za jeden z piękniejszych zespołów pałacowo-parkowych w województwie lubelskim. W obecnym czasie mieści się tam restauracja „Pałacowa”, gdzie organizuje się imprezy w oryginalnych wnętrzach jak i w pięknych ogrodach. Jest tam też pole golfowe.
(Źródło: Strona internetowa Powiatu Janowskiego www.turystyka.powiatjanowski.pl).
Muzeum Wiejskie w Batorzu
Pierwszą izbę pamięci urządzono w szkole pod koniec lat sześćdziesiątych staraniem ówczesnego dyrektora placówki - Zdzisława Latosa. Pracując od 1951 roku w środowisku wiejskim, jako uważany i wnikliwy obserwator, widział zachodzące w szybkim tempie zmiany w różnych dziedzinach codziennego życia. Wraz z przebudową wsi z drewnianej na murowaną ulegało zniszczeniu wiele przedmiotów i sprzętów codziennego użytku.
Muzeum czynne w każdym dniu tygodnia po uprzednim zgłoszeniu telefonicznym. Nr tel. 661 974 822
(Źródło: Strona internetowa Gminy Batorz http://www.batorz.gmina.pl).