Podkarpie

Podkarpie znajduje się po zachodniej stronie ul. Łukasinskiego, naprzeciw budynku Nadszańca – kawalera, obok gmachu pofranciszkańskiego. To czteroskrzydłowy piętrowy budynek mieszkalny opasany ul. Grodzką, Łukasińskiego, Staszica i Grecką. Jest to dawny późnobarokowy klasztor i szpital z kościołem Bonifratrów, ufundowany w 1657 przez biskupa Mikołaja Świrskiego, sufragana chełmskiego. Pierwotnie wystawiony z drewna, jako murowany powstał zasadniczo w l. 1756-73 z fundacji Jana Jakuba Zamoyskiego, może wg proj. J. de Kawe. Po kasacie klasztoru  bonifratrów przez zaborcę austriackiego w 1784 przechodził różne koleje: klasztor panien miłosierdzia, budynek wojskowy, wreszcie dom zajezdny „Pod Karpiem”.  Kościół pod wezwaniem Św. Krzyża mieścił się w części  płd.-wsch., nieco występując z bryły czworoboku. Cudowny obraz Matki Boskiej Bonifraterskiej z końca XVII w., ściągający pielgrzymów, po kasacie klasztoru został przeniesiony wraz z ołtarzem do kościoła franciszkanów w Szczebrzeszynie.

W czasie renowacji przeprowadzonej przez PKZ w l. 1964-71 wg proj. arch. J. Grudzińskiego, odsłonięto w dziedzińcu arkadowe krużganki piętrowe w skrzydle zachodnim (ze środkową bramą przejazdową) i parterowe w skrzydłach pd. i pn. Na dziedziniec można się dostać przez bramę z każdej strony. W płd.-wsch. narożu dziedzińca w obramionej niszy znajduje się studzienka z XVII w. z wodą niegdyś podobno o własnościach leczniczych. W wielu wnętrzach zachowały się sklepienia kolebkowe, m.in. w skrzydle pd., gdzie mieści się restauracja. Pierwotny charakter zabytku psują dodane w czasie ostatniej renowacji okna facjatek, nie mające związku z tradycją zamojskiej architektury.(Źródło: Kowalczyk Jerzy: Zamość. Przewodnik. Zamojski Ośrodek Informacji Turystycznej, Zamość 1995).