Kamienice Ormiańskie
Kamienica „Wilczkowska”
Kamienica „Wilczkowska” albo „Zamojska” (nr 30) - obok ratusza, narożna, z dwuarkadowym podcieniem,
3 – osiowa, o bogatej dekoracji; pierwotnie własność Hanusza Barthla, popieranego przez Jana Zamoyskiego bogatego kupca gdańskiego ( w 1591 był posiadaczem całego południowego bloku z trzema domami i czwartej pustej działki we wschodniej pierzei). Powstanie kamienicy na początku XVII w. związane jest z osobą Adama Burskiego, profesora filozofii, najwybitniejszego uczonego spośród tych, którzy przewinęli się przez Akademię Zamojską. Skromny dom Burskiego został rozbudowany do wysokości drugiego piętra w 2 ćw. XVII w. Z tego czasu pochodził fragment manierystycznej attyki zachowanej w bocznym szczycie, przed gruntowną rekonstrukcją z elementami przypominającymi styl J. Wolffa. Kolejnymi właścicielami kamienicy byli potomkowie Burskiego: Jakub Namysłowski, Stanisław Żurkowski. Dekorację fasad, oprócz attyki, kamienica zawdzięczała wczesnobarokowej przebudowie przeprowadzonej w latach 1672 – 76 przez ówczesnego właściciela Jana Wilczka, rajcę zamojskiego, o czym świadczą inicjały: IWRZ, aż czterokrotnie powtórzone na elewacji bocznej. Szczególnie bogato polecił Wilczek ozdobić narożnik kamienicy wydzielony pilastrami – może na wzór kamienic lwowskich. Przy narożu od strony bocznej u góry, nad inicjałem radcy, znajduje się w owalu płaskorzeźbione popiersie jego patrona św. Jana Ewangelisty z kielichem, wyżej Madonna na półksiężycu ( Niepokalane Poczęcie)- patronka żony właściciela, Marianny. Przy narożu od frontu drugi patron rajcy – św. Jan Chrzciciel w scenie Chrztu Chrystusa, niżej zaś św. Tomasz Apostoł z trzema włóczniami (herb Zamościa); pod nim herby Stanisława Koniecpolskiego, posiadacza Zamościa w okresie kilku lat walki o ordynację po śmierci Jana Zamoyskiego Sobiepana w 1665 r. Bogate obramienia okienne i fryzy wypełnione są ornamentyką wczesnobarokową o lokalnej interpretacji. We wnętrzu na piętrze w pomieszczeniu czytelni, na belkach stropowych ozdobionych wyciętymi rozetami napisy łacińskie: „Niech będzie pochwalony Przenajświętszy Sakrament. Wzniesiono Roku Pańskiego 1672 3 września. Jan Wilczek rajca zamojski”. W sali koncertowej na belce stropu oprócz inicjału Jana Wilczka napis łaciński: „Błogosław Panie temu domowi i wszystkim – w nim mieszkającym. Ukończono w roku 1673, 7 września”.
(Źródło: Kowalczyk Jerzy: Zamość. Przewodnik. Zamojski Ośrodek Informacji Turystycznej, Zamość 1995).